Theo ông Vũ Ngọc Đạm, Trưởng phòng Phát triển nhà, Sở Xây dựng Hà Nội, nhiều năm qua, nhu cầu về nhà ở của công nhân tại các khu, cụm công nghiệp đang hết sức cấp bách.
Nhu cầu nhà ở cho công nhân KCN đang hết sức cấp bách - nguồn: internet
Trong khi đó, ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ nhu cầu này. Khả năng huy động vốn từ các nguồn khác lại rất thấp.
Để có chỗ ở, hàng vạn công nhân phải đi thuê trọ ở trong các thôn xóm gần khu công nghiệp. Nhưng cơ sở hạ tầng ở những khu trọ này lại rất thấp. Đặc biệt là đối với những công nhân có gia đình, có con nhỏ, điều kiện sinh hoạt lại càng khó khăn.
Thêm vào đó, những quy định của Nhà nước về cho công nhân thuê nhà đã không còn phù hợp, tình trạng khó khăn của nền kinh tế nói chung dẫn đến nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm lượng nhân công đã khiến cho một số dự án bị thừa công nhân.
Một nguyên nhân rất quan trọng khiến nhà ở cho công nhân không đảm bảo nhu cầu chính là việc mất cân đối cung cầu về vốn đầu tư cho loại hình nhà ở này. Số dự án xây nhà cho công nhân đã thấp, nhiều dự án trong số này lại phải tạm dừng vì thiếu vốn.
Nới điều kiện cho công nhân thuê, mua nhà ở xã hội
Có một thực tế mà ai cũng có thể nhận ra đó là quỹ đất dành cho công tác phát triển nhà ở cho công nhân, đối tượng chu nhập thấp đang gặp rất nhiều khó khăn. Đa số các dự án phát triển nhà ở, khu đô thị đã không bố trí quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội, trong đó có nhà thu nhập thấp, nhà công nhân.
Cần xây dựng tiêu chí xác định nhu cầu nhà ở cho công nhân - hình minh họa
Thêm vào đó, đến nay Bộ Xây dựng cũng chưa có hướng dẫn về tiêu chí cụ thể để xác định nhu cầu sử dụng đất, nhu cầu nhà ở công nhân trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư (giai đoạn chuẩn bị dự án khu, cụm công nghiệp).
Công tác đánh giá nha cầu về nhà ở của công nhân tại từng cụm, khu công nghiệp cũng chưa được thực hiện tốt, do đó, nhiều chỉ tiêu về phát triển nhà ở công nhân cũng khó đạt yêu cầu đề ra.
Với việc nới điều kiện thuê, mua nhà ở xã hội cho công nhân theo Nghị định 188/2013/NĐ-CP và Thông tư 08, Sở Xây dựng Hà Nội hi vọng sẽ có tác động tích cực tới việc phát triển quỹ nhà dành cho đối tượng này. Đây sẽ là cơ hội cải thiện về nhà ở cho hàng vạn công nhân đang làm việc và sinh sống tại các khu công nghiệp.
Bên cạnh đó, những quy định ràng buộc điều kiện về hộ khẩu cũng cần được điều chỉnh. Theo đó, chỉ cần hộ khẩu tạm trú dài hạn, hộ gia đình công nhân cũng có quyền mua, thuê nhà ở trong các dự án phát triển nhà. Riêng với quỹ nhà được đầu tư từ ngân sách thì công nhân được thuê và chỉ mua với quỹ nhà đầu tư ngoài ngân sách. Những quy định về tín dụng của gói 30.000 tỷ đồng cũng sẽ phải điều chỉnh.
Ông Vũ Ngọc Đam nhận định: “Đây là cơ hội không chỉ cho công nhân mà còn là cơ hội cho các nhà đầu tư xây dựng nhà xã hội cho thuê, mua. Những chính sách này dự kiến sẽ được áp dụng từ năm 2015".
